Πώς αντιλαμβάνονται τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες με ευαλωτότητες τη σχέση τους με τον περίγυρό τους; Διαχειρίζονται με ευκολία ζητήματα της καθημερινότητας και πώς αντιδρούν σε προβλήματα που προκύπτουν; Τι είδους προκλήσεις αντιμετωπίζουν σε θέματα κοινωνικοποίησης και προσαρμογής;
Η ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων του πληθυσμού που διαβιεί στις συνεργαζόμενες Δομές Κλειστής Παιδικής Προστασίας αποτελεί ένα από τα βασικά προγράμματα σχεδιασμού της επιστημονικής ομάδας της ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΖΩΗΣ.
Οι κοινωνικές δεξιότητες αναφέρονται σε μια μεγάλη ομάδα ψυχοκοινωνικών και διαπροσωπικών δεξιοτήτων που προωθούν την ψυχική ευεξία και οδηγούν σε μια υγιή και παραγωγική ζωή. Μέσω της εκμάθησης κοινωνικών δεξιοτήτων οι νέοι αναπτύσσουν και εξασκούν νέες ικανότητες και συμπεριφορές. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ, 1993) ορίζει τις κοινωνικές δεξιότητες ως «τις ικανότητες για προσαρμοστική και θετική συμπεριφορά που επιτρέπει στα άτομα να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής».
Ο ΠΟΥ (1994) έχει επίσης εντοπίσει ένα βασικό σύνολο δεξιοτήτων για την προώθηση και την ευημερία των παιδιών και των εφήβων:
• Επίλυση προβλημάτων
• Λήψη αποφάσεων (συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού στόχων)
• Κριτική και δημιουργική σκέψη
• Δεξιότητες επικοινωνίας
• Διαπροσωπικές δεξιότητες
• Αυτογνωσία
• Ενσυναίσθηση
• Διαχείριση συναισθήματος
Εξατομικευμένες συνεδρίες με βάση τις ανάγκες των ωφελούμενων
Η ομάδα της ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΖΩΗΣ παρακολουθώντας τις ανάγκες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ωφελούμενος πληθυσμός, έχει προχωρήσει στο σχεδιασμό εξατομικευμένων συνεδριών, με σκοπό την ανάπτυξη των δεξιοτήτων, του αισθήματος του «ανήκειν», αλλά και τη βελτιστοποίηση της καθημερινότητάς των ωφελούμενων παιδιών. Στις συνεδρίες που πραγματοποιούνται δίνεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο στη διαδικασία της εκμάθησης των δεξιοτήτων όσο και στο περιεχόμενο της κάθε ενότητας. Με άλλα λόγια, ο τρόπος μάθησης των κοινωνικών δεξιοτήτων είναι εξίσου σημαντικός με ό,τι μαθαίνεται.
Κάθε νέα ενότητα που εισάγεται βασίζεται και συνδέεται με τις προηγούμενες. Με αυτόν τον τρόπο, η εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων ενισχύεται συνεχώς. Για την ολοκλήρωση της κάθε ενότητας, λαμβάνουν χώρα πολλές συνεδρίες πρακτικής εξάσκησης, όπου οι ωφελούμενοι έχουν τη δυνατότητα να προβληματιστούν, να εξασκηθούν και τελικά να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης και προσαρμογής στην καθημερινότητα.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε κάθε συνεδρία ποικίλλουν ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο και τις ανάγκες κάθε ωφελούμενου. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται: παιχνίδια, παιχνίδι ρόλων, ανταλλαγή ιδεών, συζητήσεις, αφήγηση ιστοριών και μύθων, ζωγραφική, αισθητηριακά παιχνίδια και προβολικά παιχνίδια.
Βιβλιογραφικές παραπομπές
ΠΟΥ (1993). World Health Organisation. Information Series on School Health, Document 9, SKILLS FOR HEALTH, «UNDERSTANDING SKILLS-BASED HEALTH EDUCATION & LIFE SKILLS»
ΠΟΥ (1994). World Health Organisation. Information Series on School Health, Document 9, SKILLS FOR HEALTH
